[ Pobierz całość w formacie PDF ]
trzecie, odbierających. Eucharystia jest tym sakramentem, w którym sama
czynność odnosi się bezpośrednio do czci Boga. Na eucharystii bowiem polega
41
głównie oddawanie czci Bogu, jako że jest ona ofiarą Kościoła. Sakrament ten
jednak nie wyciska znamienia na człowieku, ponieważ nie kieruje go ku czemuś
dalszemu w sakramentach: ku czynieniu lub odbieraniu czegoś, gdyż jak pisze
Dionizy: Jest ona celem i uwieńczeniem wszystkich sakramentów (5). Zawiera
jednak w sobie samej Chrystusa, w którym nie ma znamienia, ale cała pełnia
kapłaństwa.
Sakrament kapłaństwa dotyczy szafarzy sprawujących sakramenty. Ten
bowiem sakrament wyznacza ludzi do udzielania innym sakramentów. Sakramemt
chrztu dotyczy odbierających. Przez niego człowiek nabywa władzę
otrzymywania innych sakramentów Kościoła. Stąd to chrzest zwie się bramą
sakramentów . Do tego samego służy bierzmowanie, o czym będzile mowa niżej
w odpowiednim miejscu (6). I dlatego te trzy sakramenty wyciskajÄ… znamiÄ™,
mianowilcie: chrzest, bierzmowanie i kapłaństwo.
Na 1. Owszem, w każdym sakramencie człowiek ma udział w kapłaństwie
Chrystusa, jako że otrzymuje jakiś jego skutek. Nie każdy jednak sakrament
przeznacza człowieka do czynienia względnie odbierania czegoś, co odnosi się do
oddawania czci w złączeniu z kapłaństwem Chrystusa. A to właśnie jest
wymagane do tego, żeby sakrament wytłaczał znamię.
Na 2. Każdy z sakramentów uświęca człowieka, jako że uświęcenie oznacza
oczyszczenie z grzechu, a tego dokonuje łaska. Jednakowoż niektóre sakramenty:
te, które wyciskają znamię, uświęcają człowieka w szczególny sposób,
mianowicie konsekrujÄ…c go, a przez to przeznaczajÄ…c do oddawania czci Bogu.
Podobnie i o martwych rzeczach mówi się, że są uświęcone czy poświęcone przez
to, że są przeznaczone do kultu Bożego.
Na 3. Chociaż znamię jest rzeczą i sakramentem, to jednak to, co jest rzeczą i
sakramentem, nie musi być znamieniem. Co zaś jest rzeczą i sakramentem w
innych sakramentach, powiemy niżej (7).
Z A G A D N I E N I E 64
PRZYCZYNY SAKRAMENTÓW
Następnie będziemy omawiać przyczynę sakramentów: a chodzi i o
przyczynę najwyższą, i o szafarzy. Co do tego nasuwa się dziesięć pytań: 1. Czy
sam tylko Bóg jest wewnątrz działającą przyczyną w sakramentach? 2. Czy do
samego tylko Boga należy ustanawianie sakramentów? 3. Jaką władzę miał
Chrystus nad sakramentami? 4. Czy tę władzę mógł innym przekazać? 5. Czy zli
mogą posiadać władzę szafowania sakramentami? 6. Czy zli, udzielając
sakramentów, grzeszą? 7. Czy aniołowie mogą być szafarzami sakramenitów? 8.
Czy do sakramentów wymagany jest zamiar szafarza? 9. Czy wymagana jest
42
prawowita wiara, tak żeby niewierzący nie mógł sprawować sakramentów? 10.
Czy do sakramentów wymagany jest prawowity zamiar?
A r t y k u Å‚ l
KTO POWODUJE WEWNTRZNY SKUTEK SAKRAMENTÓW, SAM TYLKO
BÓG, CZY TAK%7Å‚E I SZAFARZ? /40/
Zdaje się, że nie sam jeden Bóg, ale również i szafarz przyczynia się do
wywołania wewnętrznego skutku sakramentu, bo:
1. Tym wewnętrznym skutkiem jest oczyszczenie człowieka z grzechu i
oświecenie go przez łaskę. Lecz zdaniem Dionizego do szafarzy Kościoła należy:
oczyszczać, oświecać i doskonalić (1). A więc nie sam tylko Bóg, ale również i
szafarze Kościoła wywolują chyba skutek sakramentu.
2. Z udzielaniem sakramentów wiążą się modlitwy o łaski. Lecz Bóg raczej
wysłuchuje modlitw ludzi sprawiedliwych niż jakichkolwiek innych, stosownie do
slów: Bóg wysłuchuje każdego, kto jest czcicielem Boga i pełni Jego wolę (2).
Jak z tego widać, większego skutku sakramentu dostępuje ten, kto go przyjmuje
od dobrego szafarza. A więc szafarz przyczynia się w czymś do wewnętrznego
skwtku, a nie tylko sam Bóg.
3. Człowiek przedstawia większą godność niż rzeczy martwe. Lecz rzeczy martwe
przyczyniają się w czymś do wewnętrznego skutku, gdyż jak pisze Augustyn:
Woda dotyka ciała i obmywa serce (3). A więc człowiek przyczynia się do
wewnętrznego skutku sakramentu, a nie tylko sam Bóg.
W b r e w temu są słowa Pawłowe: Bóg jest tym, który usprawiedliwia (4). A
ponieważ wewnętrznym skutkiem wszystkich sakramentów jest
usprawiedliwienie, dlatego wydaje się, że sam tylko Bóg sprawia wewnętrzny
skutek sakramentu.
O d p o w i e d z : W dwojaki sposab może ktoś wywołać jaikiś skutek: jako
główna przyczyna działająca oraz jako narzędzie. W pierwszy sposób sam tylko
Bóg wywołuje wewnętrzny skutek sakramentu: już to dlatego, że sam tylko Bóg
może wniknąć w duszę, w której dokonuje się skutek sakramentu, a nie można
czegoś bezpośrednio zdziałać tam, gdzie się nie jest; już to dlatego, że łaska, która
jest wewnętrznym skutkiem sakramentu, jest od Boga, jak to było omówione w
Drugiej Części (5). Również i znamię, które jest wewnętrznym skutkiem
niektórych sakramentów, jest mocą narzędziową płynącą od Boga jako od głównej
przyczyny działającej.
W drugi sposób także i człowiek może przyczynić się do wywołania
wewnętrznego skutku sakramentu, o ile działa jako szafarz [tj. jako rozumne
narzędzie], poniewiaż szafarz i narzędzie oznaczają to samo, bowiem jeden i drugi
43
wykonuje na zewnątrz czynność, ale wewnętrzny skutek osiąga ona mocą głównej
przyczyny działającej, którą jest Bóg.
Na 1. Oczyszczanie, jakiego mają dokonywać szafarze Kościoła, nie jest
[ Pobierz całość w formacie PDF ]